Lào Cai – Yên Bái: Sau chia tách, ai bứt phá mạnh hơn?

Dấu ấn một thời của sự hợp nhất Lào Cai – Yên Bái

Thời kỳ 1976 – 1991, Lào Cai – Yên Bái – Nghĩa Lộ sáp nhập thành tỉnh Hoàng Liên Sơn. 15 năm dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ Hoàng Liên Sơn, nhân dân các dân tộc khu vực Lào Cai đã đẩy mạnh phát triển kinh tế, xây dựng phòng tuyến biên giới và đã giành thắng lợi trong chiến đấu, bảo vệ vững chắc biên cương Tổ quốc.

Báo Hoàng Liên Sơn. Ảnh tư liệu

Ngày 27/3/1975, tại Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa 5 đã ra Nghị quyết hợp nhất tỉnh Yên Bái, Nghĩa Lộ, Lào Cai thành tỉnh Hoàng Liên Sơn. Đến năm 1991, Quốc hội khóa 8 ra nghị quyết chia tỉnh Hoàng Liên Sơn để tái lập hai tỉnh Lào Cai và Yên Bái.

Tỉnh Hoàng Liên Sơn từng là một địa danh quan trọng trên bản đồ Việt Nam, đóng vai trò lớn trong phát triển kinh tế – xã hội khu vực Tây Bắc. Tuy nhiên, điều kiện phát triển riêng biệt của từng địa phương đã dẫn đến quyết định tách tỉnh, mở ra những hướng đi mới cho Lào Cai và Yên Bái.

Sau hơn 30 năm chia tách, hai địa phương đang phát triển ra sao?

Năm 2024, tốc độ tăng trưởng kinh tế (GRDP) của Yên Bái đạt 7,91%, cao hơn mức 7,38% của Lào Cai. Quy mô kinh tế Yên Bái 2024 ước đạt 48.662 tỷ đồng, nhỉnh hơn so với Lào Cai. Điều này cho thấy, nền kinh tế Yên Bái đang duy trì mức tăng trưởng ổn định, trong khi Lào Cai có sự cải thiện đáng kể so với mức tăng 5,18% của năm 2023.

Tại Yên Bái, tăng trưởng được hỗ trợ bởi ngành công nghiệp và xây dựng, chiếm 16.032 tỷ đồng, tăng 10,17%. Trong khi đó, kinh tế Lào Cai chủ yếu dựa vào thương mại biên giới và du lịch, nhất là sau khi khách du lịch từ Trung Quốc trở lại.

Các ngành kinh tế mũi nhọn: Lào Cai phát triển nhanh, Yên Bái ổn định

Lào Cai có thế mạnh ở ngành khai thác khoáng sản và logistics, đặc biệt nhờ hệ thống cửa khẩu quốc tế. Tuy nhiên, chỉ số năng lực cạnh tranh PCI của tỉnh năm 2023 đạt 67,38 điểm, xếp 26/63 tỉnh, thành phố, giảm 15 bậc so với 2022. Điều này cho thấy môi trường kinh doanh tại Lào Cai cần cải thiện để thu hút thêm đầu tư.

Ngược lại, Yên Bái tập trung vào nông, lâm nghiệp, với 10.523 tỷ đồng, tăng 3,56%, giúp đảm bảo đời sống người dân. Tỉnh cũng đẩy mạnh phát triển công nghiệp chế biến với nhiều dự án đầu tư mới trong ngành sản xuất gỗ, khoáng sản và vật liệu xây dựng, tạo việc làm và gia tăng giá trị xuất khẩu.

Thương mại và đầu tư: Yên Bái ổn định, Lào Cai tăng tốc

Lào Cai đang tăng cường thu hút đầu tư, đặc biệt qua việc tổ chức xúc tiến đầu tư tại Nhật Bản. Tỉnh cũng tập trung phát triển hạ tầng logistics, đặc biệt tại khu vực cửa khẩu Lào Cai, nhằm tận dụng lợi thế thương mại biên giới. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu qua cửa khẩu Lào Cai năm 2024 ước đạt 5 tỷ USD, tăng mạnh so với năm trước.

Trong khi đó, Yên Bái duy trì mức tăng trưởng ổn định, tập trung thu hút doanh nghiệp sản xuất chủ yếu trong nông nghiệp và công nghiệp chế biến. Đặc biệt, tỉnh chú trọng phát triển các khu công nghiệp tập trung nhằm thu hút doanh nghiệp chế biến lâm sản và thực phẩm, giúp gia tăng giá trị sản phẩm địa phương.

Kết cấu hạ tầng: Lào Cai đi trước một bước

Lào Cai có lợi thế lớn về hạ tầng giao thông với hệ thống cao tốc Nội Bài – Lào Cai, giúp kết nối thuận lợi với Hà Nội và Trung Quốc. Hơn nữa, tỉnh đang đẩy mạnh đầu tư vào cảng cạn ICD Lào Cai, giúp nâng cao năng lực logistics.

Yên Bái cũng có những bước tiến trong phát triển hạ tầng, đặc biệt là mở rộng quốc lộ 32 và quốc lộ 37, kết nối với các tỉnh lân cận. Tuy nhiên, so với Lào Cai, tỉnh vẫn cần đầu tư mạnh hơn vào hệ thống logistics và hạ tầng công nghiệp để thu hút đầu tư nước ngoài.

Du lịch: Lào Cai bứt phá, Yên Bái tiềm năng lớn

Lào Cai tiếp tục giữ vững vị thế là trung tâm du lịch miền núi phía Bắc với Sa Pa, Fansipan và Bắc Hà. Năm 2024, tổng lượng khách đến Lào Cai đạt 8 triệu lượt khách với tổng thu 26.700 tỷ đồng, tăng trưởng so với 2023.

Mù Cang Chải (Yên Bái) mùa lúa chín

Trong khi đó, Yên Bái có tiềm năng lớn với các điểm du lịch như Mù Cang Chải, Hồ Thác Bà và Suối Giàng…, nhưng lượng khách năm 2024 đón trên 2,1 triệu lượt khách, tăng 3%. Trong đó, khách quốc tế ước đạt 270.000 lượt; doanh thu ước đạt 1.790 tỷ đồng, bằng 119,3% kế hoạch, tăng 4% so với cùng kỳ năm trước.

Lào Cai dẫn đầu thu nhập, Yên Bái tăng trưởng ổn định

Yên Bái duy trì mức GRDP bình quân đầu người đạt 56,3 triệu đồng/người/năm, tăng 5,4 triệu đồng so với năm 2023. Trong khi đó, Lào Cai có GRDP bình quân đầu người đạt 97,48 triệu đồng/người/năm, tăng 8,88 triệu đồng so với năm 2023.

Lào Cai có nền kinh tế phát triển mạnh hơn nhờ các ngành công nghiệp, thương mại và du lịch. Trong khi đó, Yên Bái vẫn chủ yếu dựa vào nông – lâm nghiệp với giá trị gia tăng thấp hơn.

Về ngắn hạn, Lào Cai đang tăng tốc nhờ du lịch và thương mại, trong khi Yên Bái đang đi theo hướng ổn định và bền vững hơn. Trong dài hạn, sự phát triển của hai tỉnh sẽ phụ thuộc vào chính sách thu hút đầu tư, nâng cấp hạ tầng và khai thác tiềm năng kinh tế của từng địa phương. Nếu Yên Bái tiếp tục cải thiện hạ tầng và logistics, tỉnh có thể cạnh tranh mạnh hơn với Lào Cai trong tương lai.